İlk defa olarak, kendi değerimin bilincine varmamdandı bu: Beni ötekilerden ayıran, farklı kılan şey, önemliydi; benden başka hiç kimsenin söylemediği şey, söylemeyeceği şey, benim söyleyeceğim şeydi.
Michel, babasına olan bağlılığı sebebiyle iyi huylu Marceline’le evlenmiştir. Balayı için gittikleri Tunus’ta vereme yakalanan Michel, bu hastalığı atlatmaya çalışırken orada görüp sağlığına ve güzelliğine hayran olduğu erkeklere ilgi duyduğunu fark eder. Yaşadığı bu ahlaki ve cinsel uyanıştan ülkesine döndüğünde de kurtulamayan Michel, arzularına teslim olmanın hazzını ilk kez keşfeder. Ancak yeni deneyimlere olan merakının beklenmedik sonuçları olacaktır.
1902’de yayımlandığında içerdiği hudutsuz erotizmle tutucu bir toplumu ikiye bölen Ayrı Yol, Gide’in usta kaleminden çıkan bir başkaldırı – hezeyanlarla, keşfedilmemiş hazlarla ve ölümle dolu baştan çıkarıcı bir yapıt.
“Gide kategorilere meydan okur. Belle époque severler için fazla modernist, modernistler için fazla gerçekçi (ya da belki postmodern), meslek hayatının ortasındaki çağdaşları için fazla komünist olan, sonundakiler içinse yeterince komünist olmayan bir yazardı.”
